Biodiversiteit en herstel van natuurlijke habitats

In 2016 hebben we de vzw Faune & Biotopes gevraagd om langs de hoogspanningslijn tussen Gramme en Achêne maatregelen te nemen om de biodiversiteit te verbeteren. We wilden een kostenefficiënte en duurzame methode voor het beheer van onze masten invoeren en tegelijk de ecologische netwerken in de buurt van onze infrastructuur versterken.

Het gekozen gebied omvat de landbouwgronden van de gemeenten Hoei, Vierset, Tinlot, Marchin, Jallet, Ohey, Havelange, Hamois en Ciney.

De landschapsmaatregelen rond elke mastvoet werden bepaald door rekening te houden met verschillende elementen zoals biodiversiteit, het betrokken landschap en de kosten.

Verbeteringen zijn niet geschikt voor alle masten. Door de ligging van sommige masten is het namelijk niet altijd mogelijk of noodzakelijk om planten te ontwikkelen die de biodiversiteit bevorderen. Dit was het geval met masten die langs een grens of heg stonden, en met masten in weilanden die voor begrazing werden gebruikt.

In 2016 werden onder meer 32 inheemse struiken en 7 bloemenweides aangeplant. Later controleerde Elia of de zaailingen en bloemen groeiden. In het najaar hebben we een onderhoud uitgevoerd aan de masten waar er landschapswerken waren geweest. We hebben toen ook de velden gemaaid.

We leren van deze proefprojecten om een meer natuurvriendelijke manier te ontwikkelen om de gebieden rond onze masten in de komende jaren te blijven beheren.

Bij de planning van projecten wordt bij de goedkeuringsprocedures niet enkel rekening gehouden met de economische efficiëntie, de bezorgdheid van de omwonenden en de technologie, maar ook met de bescherming van de fauna en flora. 

In de aanloop naar dergelijke procedures worden milieu-effectbeoordelingen of aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen uitgevoerd om conflicten met natuurbehoud in een vroeg stadium tot een minimum te beperken. Vervolgens wordt een corridor vastgesteld voor het exacte tracé van de elektrische leiding, die in een volgende stap wordt gedefinieerd. 

Tegelijkertijd worden beschermings- en compensatiemaatregelen vastgesteld. Al deze onderzoeken worden uitgevoerd in samenwerking met externe milieuplanners, routedeskundigen en, indien nodig, andere deskundigen op het vlak van wetenschap en natuurbehoud. De natuurvereisten zijn opgenomen in de contractuele vereisten van de infrastructuurprojecten. Bekijk deze maatregelen op de volgende pagina.

Rond onze hoogspanningsposten worden elk jaar inheemse hagen geplant om onze installaties te helpen opgaan in het omringende landschap en een habitat te bieden voor de plaatselijke fauna. We gebruiken ook doornige struiken om indringers af te schrikken. Als gevolg van strengere voorschriften inzake de beveiliging van hoogspanningsposten worden deze heggen nu gecombineerd met laaggroeiende weidestroken langs omheiningen.

De grond in de buurt van onze hoogspanningsposten en sommige percelen daarbinnen zijn heringericht om de biodiversiteit te bevorderen. Zo zijn er op verschillende plaatsen bloemenweiden, struiken en grasbermen aangeplant, in overeenstemming met het omringende landschap.

Wij hebben ook verscheidene punctuele acties ondernomen om de habitats rond onze activa of administratieve sites te verbeteren of te herstellen.  

De voorbije jaren werden verschillende bijenkasten geïnstalleerd in onze vestigingen Monnoyer (Brussel) en Crealys (Gembloux). De installatie in Brussel, die werd geleid door BeeOdiversity in samenwerking met een aantal Brusselse milieubeschermingsorganisaties, past perfect in ons engagement voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. De installatie in Crealys is in samenwerking met de Belgische overheid uitgevoerd. Eenmaal per jaar wordt de honing van de bijenkasten verkocht aan het personeel en de opbrengst gaat naar een liefdadigheidsorganisatie.

De Mercator-hoogspanningspost in de gemeente Kruibeke is de woonplaats geworden van een zeldzame salamandersoort: de kamsalamander. Eind 2004 probeerden we, in samenwerking met een van onze medewerkers die vrijwilligerswerk doet bij Natuurpunt, het terrein te ontwikkelen om deze zeldzame soort te rehabiliteren, door twee vijvers aan te leggen. 

Nu, bijna 20 jaar later, heeft een populatie kamsalamanders zijn intrek genomen onder de Mercator-hoogspanningspost. Gesterkt door dit succes hebben wij, met de hulp van de milieuvereniging Regionaal Landschap Schelde-Durme, nog vier vijvers aangelegd. In mei 2017 heeft de vijverbeschermingsgroep van Kruibeke een telling uitgevoerd in de vijvers van de hoogspanningspost. In de vijvers bleken niet alleen veel soorten waterinsecten te leven, maar ook drie verschillende soorten amfibieën, waaronder de zeldzame grote kamsalamander.

Hoewel wij van plan zijn een groot uitbreidingsproject rond de hoogspanningspost uit te voeren (wat gevolgen zal hebben voor een van de vijvers), werken wij ook aan een manier om deze te vervangen door een nieuwe vijver, zodat de overwinteringsplaats van deze zeldzame soort opnieuw wordt ontwikkeld.