Het evenwicht behouden
Elia moet te allen tijde de productie en consumptie van elektriciteit in balans houden om te stabiliteit van het systeem te waarborgen.
Elia behoudt het evenwicht tussen elektriciteitsproductie en -consumptie op nationaal niveau in real-time door gebruik te maken van marktflexibiliteit aangeboden door Balancing Service Providers (BSP).
Net als alle andere transmissiesysteembeheerders bewaakt Elia de balans binnen haar eigen control area. Elke Balance Responsible Party (BRP) is verantwoordelijk voor het balanceren van afname en injectie binnen hun klantenportefeuille op kwartierbasis. Wanneer BRP’s daar echter niet in slagen, neemt Elia de nodige maatregelen om het resterende onevenwicht tussen opgewekte en verbruikte elektriciteit te verminderen. Dat is waar de BSP’s aan bod komen.
BSPs helpen Elia om het evenwicht te bewaren...
Om dit te bereiken, hanteert Elia balanceringsmarkten waarin ze flexibiliteit aankoopt die door de BSP’s wordt aangeboden. Concreet zijn er drie verschillende producten waarop Elia een beroep doet: frequentiebegrenzingsreserve (FCR), automatische frequentieherstelreserves (aFRR) en manuele frequentieherstelreserves (mFRR). Deze producten verschillen in de manier waarop ze geactiveerd worden, hoe snel ze volledig geactiveerd moeten zijn, enzovoort.
...en worden ervoor beloond
BSP’s leveren een dienst aan Elia en worden daarvoor vergoed. Deze vergoeding is bestemd voor de geactiveerde dienst zelf, maar ook voor gereserveerde capaciteit wanneer de BSP de dag voordien werd geselecteerd in de capaciteitsmarkten.U kunt de simulatie-tool op Watts.Happening gebruiken om een schatting te maken van wat uw asset kan verdienen, rekening houdend met de beperkingen ervan. Houd er rekening mee dat dit slechts een inschatting is op basis van historische gegevens, waarbij de inkomsten afhangen van voortdurend veranderende marktprijzen. Daarnaast vereist het realiseren van deze inkomsten ook investerings- en operationele kosten om de flexibiliteit te ontgrendelen.
Hoe kan u deelnemen?
-
Flexibiliteit aanbieden via een bestaande BSPU kunt samenwerken met een bestaande BSP, die vervolgens namens u flexibiliteit aan Elia aanbiedt. Zelf BSP worden bij Elia vereist aanzienlijke implementatie- en operationele inspanningen om te voldoen aan de kwaliteitsnormen die wij voor onze producten hanteren. Deelname via een bestaande BSP kan vooral interessant zijn als u niet over de middelen of schaal beschikt om het zelf te doen.
Een lijst van marktpartijen die bij Elia als BSP zijn geregistreerd, vindt u hier. Zelfs als u zelf geen BSP wordt, kan het toch nuttig zijn om de onderstaande sectie door te nemen en te leren welke stappen een BSP moet doorlopen om flexibiliteit namens u te valoriseren. -
Zelf BSP worden
Als u zelf BSP wilt worden, moet u de volgende stappen volgen. Voor meer informatie kunt u op de onderstaande links klikken of de algemene voorwaarden raadplegen op de respectieve productpagina’s.
- 1. Onboarding: Deze stap omvat het regelen van de contracten, het implementeren van de IT-set-up en het registreren van de afleverpunten. Deze stap gebeurt éénmalig. Zodra je gekwalificeerd bent, kan je op terugkerende basis deelnemen aan de diensten (extra afleverpunten kunnen later ook continu toegevoegd worden).
- 2. Bieden: Door capaciteit- en energieaanbiedingen in te dienen, geef je jouw beschikbare flexibiliteit door aan Elia, zodat deze kan worden overwogen en eventueel geselecteerd in de toepasselijke markten.
- 3. Activatie: Als jouw biedingen geselecteerd worden, moet je de dienst dienovereenkomstig activeren.
- 4. Testen & controle: Elia controleert of je de balanceringsdiensten hebt geleverd volgens hun vereisten.
- 5. Settlement: Elia vergoedt de BSP voor de toegekende capaciteit en opgevraagde energie. De vergoeding wordt verlaagd door incentives als de dienst niet volgens de vereisten is geleverd.
Hoe bepaalt Elia het volume van de benodigde balanceringsdiensten?
Elia bepaalt het volume van balanceringsdiensten die nodig is om het evenwicht in de regelzone te bewaren, rekening houdend met voorspellingen van hernieuwbare productie en de vraag, alsook het risico op een dimensionerend incident (bijvoorbeeld een plotse reductie in de productie na een ongeplande uitval van een elektriciteitscentrale). In overeenstemming met artikel 213 van de gedragscode publiceert Elia de volgende documenten na goedkeuring door de regulator:
- de operationele overeenkomst voor het LFC blok (LFCBOA) waarin onder meer de dimensioneringsregels voor de Frequentieherstelreserve of 'FRR' (ook wel aangeduid als aFRR en mFRR) zijn vastgelegd;
- de LFC Means waarin de methodologie bepaald wordt die de volumes van de balanceringscapaciteit voor de aan te kopen aFRR en mFRR berekent.
Relevante documenten
- Huidige operationele overeenkomst van het LFC-blok (in het Nederlands)
- Huidige Methodologie van Elia voor het bepalen van de vereiste balanceringscapaciteit (in het Nederlands)
- Toelichtende nota over de operationele overeenkomst van het LFC-blok (in het Engels)
- Toelichtende nota over de LFC Means (in het Engels)
- Elia's verslag over balancering 2022-23 (in het Engels)
- aFRR parallel run results (in het Engels)
Hoe beslist Elia welke producten geactiveerd worden?
Elia onderneemt actie om het evenwicht te herstellen door middel van balanceringsdiensten in overeenstemming met de werkingsregels voor de compensatie van de kwartieronevenwichten (van kracht geworden op 1/12/2018), zoals goedgekeurd door de regulator (soms ook de “balanceringsregels” genoemd).
Bij het bepalen van een onevenwicht binnen een portefeuille van een BRP past Eliaonevenwichtstarieven toe in verhouding tot de middelen die Elia gebruikt om het onevenwicht in de regelzone te beheersen.
Waar kan u relevante data terugvinden?
Het gedeelte Balancing van de Transparantie op Grid Data bevat, vrijwel in real time, een brede waaier aan informatie en gegevens over het herstellen van het evenwicht in het elektriciteitsnet. Deze pagina’s bieden uitleg en context bij de getoonde informatie en zijn reeds opgemaakt voor een eenvoudigere interpretatie.
Het Open Data Portal van Elia bevat verschillende datasets met betrekking tot Balancing. Dit portaal maakt het eenvoudig om de datasets te filteren, te analyseren en te downloaden, onder andere via een API waarmee u de gegevens programmatisch kunt ophalen.
Hoe kan u ons contacteren?
Key Account Managers - Als eerste aanspreekpunt kunt u altijd rechtstreeks contact opnemen met uw Key Account Manager (KAM) als u er al een heeft, of een e-mail sturen naar contracting_as@elia.be. Zij helpen u graag met al uw vragen of opmerkingen.
Users’ Group - Elia organiseert ook formele interacties met de markt over verschillende onderwerpen. Meer informatie vindt u op de pagina over de Users’ Group. Vooral de bijeenkomsten van de Werkgroep Balancing Design & Solutions bevatten relevante discussies over balancing.
Publieke consultatie – Als beheerder van het Belgische transmissiesysteem consulteert Elia regelmatig de Belgische marktpartijen en het grote publiek via formele publieke consultaties. Meer uitleg vindt u op de specifieke pagina.
