Europese primeur: Elia test nieuw systeem uit met UV-spots om luchtlijnen beter zichtbaar te maken en zo vogels te beschermen

OUDENBURG/DE HAAN | Netbeheerder Elia heeft op één hoogspanningsmast op de luchtlijn Brugge-Slijkens speciale UV-spots geïnstalleerd. De spots projecteren UV-licht op de luchtlijn waardoor sommige vogels deze beter kunnen zien, maar mensen niet. De hoop is om het aantal botsingen tussen vogels en luchtlijnen te verminderen. De test is een Europese primeur en kadert in het project SafeLines4Birds. Dat is een zesjarig, door de EU gecofinancierd project, dat ook extra vogelbebakening zal voorzien op verschillende lijnen in België.

• Test kadert in het Europees project SafeLines4Birds dat het aantal draadslachtoffers in Europa wil verkleinen; 
• Naast 3.800 extra vogelbakens financiert het project ook een nieuwe innovatieve techniek, waarbij UV-spots op luchtlijnen geïnstalleerd worden om de lijnen ‘s nachts beter zichtbaar te maken voor vogels. 
• Het is de eerste keer dat deze techniek getest wordt in Europa, na België volgen ook nog een proefproject in Frankrijk; 
• De analyse van de resultaten is nog volop bezig, maar in de Verenigde Staten waren deze alvast veelbelovend.

Elk jaar vliegen er in België tussen de 170.000 en 500.000 vogels tegen hoogspanningslijnen. Over gans Europa gaat het zelfs over miljoenen draadslachtoffers. De problematiek is gekend, ook bij netbeheerders in andere landen. In 2012 bracht Natuurpunt in samenwerking met Natagora en INBO (in opdracht van Elia) de meest gevaarlijke hoogspanningslijnen voor vogels in kaart. Daar worden reflectoren, bollen of varkenskrullen aangebracht om de lijnen meer zichtbaar te maken voor vogels. In totaal is er in ons land al meer dan 150 kilometer bebakend.

Innovatief pilootproject

Met het SafeLines4Birds project gaat Elia nog een stap verder. In de zoektocht naar de meest efficiënte manier om vogelslachtoffers te vermijden installeerde Elia als eerste Europese netbeheerder in december het Avian Collision Avoidance System. Daarbij worden luchtlijnen verlicht met ultraviolet licht, zodat ze ook ’s nachts beter zichtbaar worden. Vogels zien de lijn duidelijk, voor het menselijk oog is het licht zo goed als niet te zien. Het systeem is uitgetest op de hoogspanningsverbinding Brugge-Slijkens (Oostende), een lijn die door vogelrijk gebied loopt en vaak draadslachtoffers maakt. Veel trekvogels stoppen er, vooral in de winter. UV-licht schijnt als een schijnwerper op de kabel en maakt de lijn zichtbaar voor de vogel, maar niet voor omwonenden. De lijn werd gemonitord met camera’s met thermisch en visueel licht, zodat we kunnen zien hoe de vogels op het UV-licht reageren. Het proefproject liep drie maanden, op dit moment worden de resultaten geanalyseerd, in samenwerking met Natuurpunt. De resultaten in de Verenigde Staten waren alvast veelbelovend.

SafeLines4Birds

In het kader van SafeLines4Birds zullen daarnaast ook nog bijna 4.000 bakens worden gehangen op de meest gevaarlijke lijnen (goed voor meer dan 20 kilometer extra) Dergelijke bakens kunnen (bv. om technische redenen) echter niet overal worden opgehangen. Bovendien werken sommige bakens niet voor alle soorten even goed. Daarom zullen ook nieuwe, innovatieve technieken worden uitgeprobeerd. Eén van deze technieken is het Amerikaanse ‘Avian Collision Avoidance System’, kortweg ACAS. Er zal ook worden onderzocht hoe bakens sneller, veiliger, goedkoper op luchtlijnen kunnen worden geïnstalleerd. In totaal investeert de Europese Commissie 9,5 miljoen euro in het project. Coördinatie van dit LIFE project is door de Franse Ligue de Protection des Oiseaux (LPO). Naast Elia maken ook Natuurpunt, Natagora, RGI, RTE, Enedis, E-REDES, SPEA, CIBIO-BIOPOLIS en EDM nog deel uit van het project.

Meer informatie over het project: https://www.safelines4birds.eu/