Elia Transmission Belgium treedt met succes toe tot MARI, het Europese platform voor de uitwisseling van tertiaire balanceringsenergie

BRUSSEL | Elia Transmission Belgium (ETB) trad op 21 mei 2025 met succes toe tot MARI*, het Europese platform voor de uitwisseling van balanceringsenergie uit frequentieherstelreserves die manueel worden geactiveerd (mFRR**). Door aan dit platform deel te nemen, kunnen Europese transmissienetbeheerders (TNB’s) mFRR-balanceringsenergie uitwisselen. Net zoals bij het PICASSO-platform, waar Elia sinds 2024 toegang toe heeft, geeft MARI toegang tot de goedkoopste balanceringsenergie binnen en buiten de landsgrenzen, en dus binnen een uitgestrekter gebied (afhankelijk van de interconnectiecapaciteit die beschikbaar is). De toegang van Elia tot MARI bevordert de socio-economische welvaart en biedt marktspelers nieuwe mogelijkheden om aan deze geïntegreerde balanceringsenergiemarkt op Europees niveau deel te nemen. De toegang tot extra hoeveelheden balanceringsenergie zorgt er ook voor dat de veiligheid van het elektriciteitssysteem wordt versterkt. 

* MARI: Manually Activated Reserves Initiative (MARI) is het Europese implementatieproject voor de creatie, toekomstige ontwikkeling en exploitatie van het Europese mFRR-platform.
** mFRR: manual Frequency Restoration Reserve (manuele frequentieherstelreserves)

Succesvolle lancering op 21 mei

De Europese verordening voor elektriciteitsbalancering voorziet dat de Europese TNB’s een gemeenschappelijk platform opzetten om tertiaire balanceringsenergie (mFRR) uit te wisselen. Het MARI-project, dat door 29 Europese TNB’s werd opgestart, heeft tot doel dit platform te implementeren en verschillende TNB’s op dit platform aan te sluiten. Elia is verantwoordelijk voor de balancering van de elektriciteitsstromen op het Belgische transmissienet en heeft de balanceringsmethodes van het Belgische elektriciteitsnet herzien om de wijzigingen, die uit dit project voortvloeiden, te integreren. België behoort vanaf nu dus tot de operationele leden van het MARI-project, net zoals Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, Letland, Litouwen, Estland, Portugal, Slowakije en Spanje. Het project is een belangrijke stap in de internationale coördinatie van het manuele herstel van de frequentie en de integratie van de Europese balanceringsenergiemarkten. De aansluiting van Elia Transmission Belgium tot het platform verliep op operationeel vlak vlot. 

Mogelijkheden voor frequentieherstel uitbreiden naar buurlanden

De mFRR is een frequentiehersteldienst die TNB’s gebruiken om de elektriciteitsvraag en het elektriciteitsaanbod manueel in evenwicht te houden. De gevraagde energie helpt om de druk op de secundaire reserves (aFRR) te verminderen en aan te vullen bij grote onevenwichten. Deze mFRR-reserves worden ook wel tertiaire reserves genoemd. Ze hebben een tragere reactietijd dan aFRR en opereren in tijdsblokken van 15 minuten. De aansluiting op het MARI-platform vergroot het gebied waar het balanceringsproces actief is, want het maakt het mogelijk om mFRR-balanceringsenergie in de buurlanden te activeren om de onevenwichten in het Belgische systeem op te lossen. Zo heeft MARI dezelfde doelstellingen als het PICASSO-platform (waar Elia sinds november 2024 toegang toe heeft), maar dan voor mFRR in plaats van aFRR. 

De mFRR zorgt voor meer netstabiliteit tijdens de transitie naar een groter aandeel hernieuwbare energie

De mFRR dient voornamelijk om de netfrequentie terug te brengen naar de nominale waarde van 50 hertz. Frequentieafwijkingen kunnen ervoor zorgen dat de elektrische apparatuur slecht gaat werken of beschadigd geraakt en dat de betrouwbaarheid van het net in het gedrang komt. Het automatische herbalanceringsmechanisme (aFRR) grijpt in bij kleine afwijkingen. De mFRR maakt het mogelijk om grote onevenwichten tussen de elektriciteitsproductie en het verbruik op te vangen door manueel flexibiliteit te activeren en/of de automatische secundaire reserve te benutten. Dit mechanisme is ook heel belangrijk nu almaar meer hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, geïntegreerd worden. Zij zijn immers van nature variabel en kunnen grote schommelingen in de elektriciteitsproductie teweegbrengen, wat kan leiden tot grotere frequentieafwijkingen. Door de balanceringsreserves efficiënt te gebruiken, kunnen de netbeheerders dus de kosten verbonden aan het beheer van de onevenwichten drukken en het gebruik van de beschikbare energiebronnen optimaliseren.

“We zijn heel trots dat we toegang hebben tot het MARI-platform. Het is een volgende belangrijke stap vooruit na onze eerdere toetreding tot het PICASSO-platform. Deze ontwikkelingen versterken de systeemveiligheid, bevorderen de integratie van de Europese balanceringsmarkten en verlagen de kosten verbonden aan het beheer van de onevenwichten.”
James Matthys-Donnadieu, Chief Customers, Markets & System Officer van Elia.