Kernpunten uit Belgiës Adequacy & Flexibility Study 2026-2036: verdere implementatie van het CRM, versnelde ontwikkeling van flexibiliteit en duidelijkheid over de energiemix op langetermijn

HOOFDPUNTEN

• De snelheid waarmee België elektrificeert, zorgt ervoor dat de vraag naar elektriciteit vanaf 2028 niet volledig afgedekt kan worden met de beschikbare capaciteit. Het capaciteitsvergoedingsmechanisme (CRM) blijft echter een hoeksteen van de Belgische bevoorradingszekerheid: het houdt essentiële thermische capaciteit beschikbaar en zorgt er tegelijk voor dat er geïnvesteerd wordt in nieuwe koolstofarme productie.
• Flexibiliteit wordt cruciaal – zowel aan de vraag- als de aanbodzijde – om de toenemende volatiliteit en periodes van overaanbod op te vangen. Door consumenten aan te zetten tot flexibel verbruik, wint die twee keer: zowel de systeemkosten als de elektriciteitsfactuur zijn lager.
• Om de (via het CRM) gegarandeerde capaciteit uit te breiden en het elektriciteitstekort op lange termijn op te vangen, kan de Belgische overheid bijkomende hefbomen overwegen, zoals de levensduurverlening of de bouw van nieuwe nucleaire eenheden, bijkomende offshore windcapaciteit, interconnecties of een structurele vermindering van de vraag.

BRUSSELS | Om ervoor te zorgen dat België op elk moment over voldoende elektriciteit beschikt, heeft netbeheerder Elia haar vijfde Adequacy & Flexibility studie gepubliceerd voor de periode 2026–2036. Daaruit blijkt dat elektrificatie en digitalisering het Belgische elektriciteitssysteem drastisch veranderen. Hoewel de bevoorradingszekerheid op korte termijn verzekerd is (dankzij het huidige CRM-mechanisme en de levensduurverlenging van twee nucleaire eenheden), zal vanaf 2028 bijkomende capaciteit nodig zijn om de bevoorradingszekerheid te blijven handhaven. Het CRM blijft daarom een cruciale pijler om zowel bestaande als nieuwe capaciteit te voorzien. Toch kunnen aanvullende structurele maatregelen overwogen worden om de bevoorradingszekerheid op lange termijn te waarborgen. Een versnelde ontwikkeling van flexibiliteit in het hele Belgische elektriciteitssysteem is een essentiële hefboom voor de huidige transitie. Van vraagrespons en batterijopslag tot regelbare hernieuwbare productie: flexibele middelen zijn onmisbaar om de volatiliteit op te vangen, netstabiliteit te garanderen en het teveel aan hernieuwbare productie efficiënt te benutten. Met gepaste regulatoire voorwaarden – zoals realtimeprijzen en digitale tools – kan slimme flexibiliteit tegen 2036 jaarlijks 350 tot 500 miljoen euro aan systeemkosten besparen, terwijl het ook consumenten helpt in het verlagen van hun elektriciteitsfactuur.


"De feiten zijn gekend, de maatregelen zijn geïdentificeerd, en er is politieke wil om te werken aan een langetermijnvisie voor het Belgische energiesysteem. Het realiseren van deze visie vereist een verdere implementatie van het CRM, een versnelde ontwikkeling van flexibiliteit – zowel aan de vraag- als aan de productiezijde – én meer duidelijkheid over de langetermijnkeuzes voor de energiemix. Om dit waar te maken, zijn gecoördineerde en volgehouden inspanningen nodig van alle betrokkenen: overheden, regulatoren, netbeheerders, producenten, marktspelers, industriële partners én burgers. We hopen dat dit rapport een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan de komende debatten over de toekomstige energiepolitiek van België. Het waarmaken van deze gezamenlijke ambitie is nu onze gedeelde prioriteit."
Frédéric Dunon, CEO van Elia Transmission Belgium